αποχαιρετιστήριες φωτογραφίες, Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2015

και άλλες εδώ

O Μανόλης Αναγνωστάκης με τους συντρόφους του, Μαγδαληνή Νίκα

Η επίσκεψή μου στην έκθεση για τον Μανόλη Αναγνωστάκη ήταν μία ευχάριστη έκπληξη. Η συγκεκριμένη έκθεση με εντυπωσίασε και μου κέντρισε το ενδιαφέρον από την πρώτη στιγμή καθώς ήταν άκρως διαφωτιστική για τη ζωή και το έργο του μεγάλου αυτού ποιητή. Χωρισμένη σε επτά ενότητες, παρουσιάζει μέσα από φωτογραφίες, σημειώματα, σκίτσα και άλλα τεκμήρια τις σημαντικότερες στιγμές του βίου του.

Είναι δύσκολο να επιλέξει κανείς μόνο ένα κομμάτι της έκθεσης ως το πιο ενδιαφέρον. Ωστόσο, μία από τις φωτογραφίες που μου τράβηξαν την προσοχή είναι αυτή που δείχνει τον ποιητή (όρθιο, στη μέση της φωτογραφίας) μαζί με τρεις συντρόφους του στο αναρρωτήριο των φυλακών Επταπυργίου το 1949. Συγκεκριμένα, ο ποιητής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, φυλακίστηκε στο Επταπύργιο και καταδικάστηκε σε θάνατο από το έκτακτο Στρατοδικείο το 1949 για παράνομη πολιτική δράση. Βγήκε από τη φυλακή με την γενική αμνηστία το 1951.

Μανούσος Φάσης, Ιωάννα Κριτσανίδα

Η έκθεση για τον Μανώλη Αναγνωστάκη με εντυπωσίασε, καθώς ο ποιητής κάνει χρήση ψευδονύμων. Η πρώτη χρήση ψευδονύμου γίνεται από τον Αναγνωστάκη στο Θούριο, το περιοδικό του Ρήγα Φεραίου.  Όμως, το πιο σημαντικό είναι η επινοήση από τον ίδιο ενός φανταστικού συγγραφέα, με το όνομα: Μανούσος Φάσης. Στο βιβλίο γι’ αυτόν έχει τοποθετήσει στο εξύφυλλο μια φωτογραφία με ένα φίλο του, του οποίου τα μάτια είναι αχνά και οι στίχοι στο βιβλίο είναι ευτράπελοι. Το ψευδώνυμο: Μανούσος Φάσης το χρησιμοποιέισαι ο Αναγνωστάκης και σε άλλα του έργα. Αυτή η επινόηση του ποιητή είναι ολοφάνερη σε μία από τις επτά ενότητες που πλαισιώνουν την έκθεση.

Περί ποίησης, Γεωργία Αρχοντή

Η δήλωση αυτή του ποιητή προκαλεί εντύπωση και θαυμασμό, καθώς υποστηρίζει ότι η ποίηση είναι ξεπερασμένη. Ίσως, μ’ αυτόν τον τρόπο να εκφράζει τη δυσαρέσκειά του για την υποβαθμισμένη θέση της ποίησης στη σύγχρονη εποχή και την αποξένωση του ανθρώπου από αυτήν. Η μαγεία της ποίησης χάνεται μπροστά στα φώτα και τις βιτρίνες της κοινωνίας μας.

Μανούσος Φάσης, Ζωή-Αγάπη Κωνσταντινοπουλου

Στην Πέμπτη ενότητα της έκθεσης για τον Αναγνωστάκη με τίτλο «Η ζωή και έργο του Μανούσου Φάση» περιέχονται κείμενα και στα οποία ο ποιητής υπογράφει με το ψευδώνυμο Μανούσος Φάσης. Αυτά τα αποσπάσματα βρίσκονται στην εφημερίδα Ο Θούριος, σε δύο τόμους:

Μανούσος Φάσσης (1980). Παιδική μούσα (τραγούδια για την προσχολική ηλικία), “αμοργός”.

Μανούσος Φάσσης (1986). Ο κατήφορος, μπαλάντα. Εκδόσεις AIDS.

Και στο

Μανόλης Αναγνωστάκης (1987). Ο ποιητής Μανούσος Φάσσης. Η ζωή και το έργο του. Μια πρώτη απόπειρα κριτικής προσέγγισης. Δοκιμιακό σχεδίασμα του Μανόλη Αναγνωστάκη. Αθήνα: Στιγμή.

Ο ΜΑ κρατούσε στο περιοδικό τη σατιρική στήλη «Η αλληλογραφία μας (μας

ρωτάτε… σας απαντούμε…)» με το ψευδώνυμο «Ο θείος Λένον που σ’ όλα απαντά».

Αυτό που με εντυπωσίασε είναι η ευρηματικότητα του ποιητή να κατασκευάσει ένα φανταστικό πρόσωπο-ποιητή που το χρησιμοποιεί για να εκφράσει τη σατυρική πλευρά της ποίησής του χωρίς  να «τσαλακώσει» την εικόνα του.

Μαρτυρία, Αγγελική Φράσκου

Από την έκθεση που επισκεφθήκαμε για τον Μ. Αναγνωστάκη, μεγαλύτερη εντύπωση μου έκανε η «Μαρτυρία». Μέσα από το κείμενο φανερώνεται η έντονη φιλία που ένωνε τους δύο μεγάλου ποιητές, Μανώλη Αναγνωστάκη και Κλείτο Kύρου. Ο Μάρκος Μέσκος, παρουσιάζει τον δεύτερο φανερά θλιμμένο, να προετοιμάζεται για τον αποχαιρετισμό του φίλου του και καταφέρνει μέσα από ένα μικρό κείμενο να μεταφέρει τόσα πολλά και έντονα συναισθήματα.